روش مطالعه-بخش دوم

روش مطالعه-بخش دوم

همونطوری که هرکاری راه و روش خودش رو داره مطالعه هم به طبع از این قضیه مستثنی نیست. توی پست قبلی راجع به شرایط و پیش نیازاهای روش مطالعه-بخش دوم بیشتر صحبت کردیم و تو این پست هم میخوایم روش مطالعه-بخش دوم رو شرح بدیم.

روش مطالعه-بخش دوم

روش مطالعه PQ5R
اين روش يكي از معروف ترين روش هاي بهسازي حافظه است
نام اين روش همانند نام انگليسي آن ( PQ5R ) متشكل از حروف
اول هفت مرحله اي آن است:
1. مرحله پيش خواني Preview
2. مرحله سؤال كردن Question
3. مرحله خواندن Reading
4. مرحله خلاصه نويسي Record
5. مرحله مرور كردن Review
6. مرحله ازبر كردن (مرور ذهني) Recite
7. مرحله تازه كردن مطالعه Refreshment

این روش مطالعاتی بر اساس یه سیر منظم انجام میشه. شما باید در روند مطالعه سعی کنین این روند رو اجرا کنین تا بازده مطالعتون بیشتر باشه.

مرحله ي پيش مطالعه Preview
در اين مرحله دانش آموز فصلهاي مختلف كتاب را به صورت يک مطالعه اجمالي و مقدماتي مطالعه مي كند.
از جمله موارد اين مرحله خواندن عنوان فصلها , خواندن سطحي فصل , توجه به تصاوير , بخشهاي اصلي و فرعي و خلاصه فصلها مي باشد .

هدف در اين مرحله يافتن يك ديد كلي نسبت به كتاب و ارتباط دادن بخشهاي مختلف كتاب با يكديگر مي باشد.

مرحله سؤال كردن Question
پس از مطالعه اجمالي موضوعات و نكات اصلي , دانش آموز در باره ي آنها به طرح سؤال مي پردازد .

اين كار باعث افزايش دقت و تمركز فكر و سرعت و سهولت يادگيري مي گردد .

تذكر 1: از هر 3 يا 4 صفحه اگر يك سئوال كلي طرح كنيد كافي است ونيازي نيست سئوالات زيادي را استخراج كنيد.
تدكر 2: براي اينكه در اين مر حله شرطي بشويد ،بر روي ميز مطالعه خود روي كاغـــذ بنويسيد (Q) كه هر وقت اين علامت را مي بينيد، يادتان بيافتد كه بايد سئوال طرح كنيد.

قبل از آغاز مراحل حين مطالعه ، روش مطالعه-بخش دوم رااز جنبه ديـــگري نيز مورد بررسي قرار مي دهيم:
مطالعه شامل سه بخش است:
الف) يادگيري
ب ) به خاطر سپاري
ج ) يادآوري
تذكر: از سيستم ها وروشـهاي مطالعاتــي آنها يي موفق هستند كه بر روي بخاطر سپاري ويادآوري كار بيشتري كـــرده اند وبواسطـــه آن سيستمهاي موفقي هستند، در حالــــيكه سيستم آموزش ما برروي يادگيري تأكيد دارد.نسبت اهميت مراحل بخاطر سپاري ويادآوري به يادگيري حدود 70درصد است.

مرحله خواندن Reading
در اين مرحله دانش آموز به خواندن دقيق و كامل مطالب كتاب مي پردازد .
هدف در اين مرحله فهميدن كليات و جزئيات مطالب و نيز پاسخگوئي به سؤالات مرحله قبل مي باشد.(هدف از مرحله خواندن فقط فهميدن وانتقال اطلاعات از كتب به يادداشتهاست.)
در مرحـــله خواندن براي فـهم بهتر مطالب مــي توان از كارهايي مثل يادداشت برداري , علامت گذاري و خلاصه نويسي بهره جُست.
تذكر 1: تنها عضوي كه در موقع درس خواندن مي تواند حركت كند،چشمها هستند ونهايتاًانگشتـان دست به عنـوان راهنمايي براي چشم، پس سعي كـنيد موقع درس خوانـدن باصداي بلند درس نخوانيـد،صـــندلي را تـــكان ندهيد ،با موهاي خود بازي نكنيد و…
تذكر 2: در موقع درس خواندن فقط سعي كـنيد مطالب را بفهميد ورابطه ي آنهارا درك كنيد ودر مرحله ي بعـدي
(خلاصه نويسي) مطالب را حفظ كنيد.
عادات بد براي درس خواندن:
1) بلند خواندن مطالب در زمان مطالعه،روند انتقال مفاهيم از چشم به مغز،درك وضبط اين مطلب را مختل مي سازد.
2) ثابت كردن طولاني نگاه بر روي يك تست از صفحه ويا ثابت كردن نــــگاه به مدت زيــــــاد بر روي يك سطر،از بهره وري مطالعه مي كاهد.
3) افراد عادي بر روي يك سطر كه در حدود12كلمه دارد،8تا10بار تمركز كوتاه يا توقف دارند، براي بهره وري بيشتر اين تعداد بايد به 5 بار در هر سطر برسد.

مرحله ي خلاصه نويسي Record
قبل از آموزش خلاصه نويسي لازم است موارد زيررا ياد آوري كنيم:
1. خلاصه نويسي كار بسيار وقت گير است ولي يك خاصـــيت دارد وآن هم اين است كه يادگيري را افزايش و فراموشي را كاهش مي دهد.

2. هر دانش آموز براي هردرس خودش 5 منبع مطالعاتي داردكه عبارتند از:
الف) كتاب درسي ، ب) جزوه ي معلم سر كلاس، ج) جزوه ي معلم كلاس كنكور يا تقويتي يا معلم خصوصي، د) كتاب كمك آموزشي ، ه) مجموعه هاي تستي موجود در بازاركه 70در صد مطالب اين منابع با يكديگر مشترك هستند ولي هر دانش آموزي براي دوره كردن مطالب نياز دارد كه هر منبع را مطالعه كند ولي اگر به كمك خلاصه نويسي اين 5منبع را به يك جزوه تبديل كند، مي تواند چندين بار آن را دوره كرده وبه طور چشم گيري در وقت صرفه جوئي كند.
3- خلاصه نويسي در 2 زمان صورت مي گيرد:
الف) حين مطالعه: يعني همان موقع كه درس مي خوانيد،پارگراف به پاراگراف كتاب راخلاصه ويادداشت مي كنيد.
ب) بعد از مرور سوم، همان مرحله (Refreshment) است.

4. خلاصه نويسي بهتر است در كاغذ كلاسورانجام شود كه در صورت ايجاد تغييرات، به راحتي اين كار انجام دهيد ودر ضمن نسبت به دفتر فضاي بيشتري براي رسم درخت حافظه وطرح هاي خلاصه نويسي دارد.
ويژگيهاي خلاصه نويسي:
1) در خلاصه نويسي بايد سعي كنيد فعلها را حذف كنيد.
2) تابع متن اصلي باشد.(40 صفحه را به 10صفحه تبديل كنيد)
3) جامع ومانع باشد،يعني تمام نكات مهم رادربرگيردونكات زايد راهم نداشته باشد.
4) رنگي باشد بهتر است كه لايه هاي اول بارنگهاي گرم (قرمزوسبز)باشدوتوضيحات آن بارنگهاي سرد(مشكي وآبي)باشد.
5) بااستفاده از علامتهاي اختصاري باشد.مثل:pr به جاي پروتئين
6) براساس نمودارشعاعي، درخت حافظه وطرح شبكه اي مغز باشد
وقتي خلاصه نويسي درس تمام شد،مطالب خلاصه شده را يكبار دوره كرده ودر ذهن خود مرور كنيد.

مرحله ي مرور كردن Review
مرحله مرور كردن يا آزمون در پايان هر فصل انجام مي گيرد.
در اينجا دانش آموز به مرور موضوعات اصلي و نكات مهم و نيز ارتباط مفاهيم مختلف به يكديگر مي پردازد و در صورت بر خورد با موضوعات مورد اشكال به متن كتاب مراجعه مي كند .
يكي از راههاي كمك به اين مرحله پاسخگويي به سؤالات و تمرينات پايان فصل است. در صورت عدم وجود سؤال در پايان فصل شما مي توانيد خود به طراحي سؤال و آزمايش خود بپردازيد و بدين ترتيب قبل از اينكه معلم شما را بيآزمايد شما پيشاپيش اين كار را كرده ايد. اجراي اين مرحله مي تواند مقداري از اضطراب امتحان را براي دانش آموز كاهش دهد.
مهم ترين قسمت مطالعه كه سبب ثبت اطلاعات درلايه هاي زيرين ذهن مي شود و جلوي فراموشي را مي گيرد، مرور كردن است. بطوري كه پيشينيان معتقد بودند:
الدَّرْ‍سُ حَرْف وَالتكْرارُاَلْف
زمانهاي مرور:
1. يك روز بعد: كه فراموشي را تا 1 هفته به تأخير مي اندازد.
2. يك هفته بعد: كه فراموشي را تا 1 ماه به تأخير مي اندازد.
3. يك ماه بـعد: كه فراموشي را تا 4 ماه به تأخير مي اندازد.
4. 4 مـاه بــعد: كه فراموشي را تا 1 سال به تأخير مي اندازد.

مرحله ازبركردن(مرور ذهني) Recite

در اين مرحله دانش آموز سعي مي كند بدون مراجعه به كتاب و از حفظ به يادآوري مطالب خوانده شده بپردازد و بار ديگر به سؤالهايي كه خود مطرح كرده پاسخ دهد.
در اينجا دانش آموز بايد بتواند مطالب آموخته شده را در قالب كلمات براي خود بيان كند در غير اين صورت لازم است كه مجدداً به خواندن مطالبي كه آموخته نشده بپردازد.
مرحله از حفظ گفتن در پايان هر بخش انجام مي گيرد ووقتي بخش هاي يك فصل به اتمام رسيد، به مرحله مرور كردن يا آزمون وارد مي شويم.
در موقع مرور در باره خلاصه نويسي ها تفكر كرده،آنـــــهاراازبر مي كنيم،وسازمان آن را بخاطر مي سپاريم.

مرحله ي تازه كردن مطالعه Refreshment
بعد از مرور سوم يعني زمانـــي كه تقريبــاً درس را كامل ياد گرفته و متوجه مفاهيم اصلي ونكات مهم آن شديد،خلاصه نويسي هاي خود را با كتاب وجــــزوه مطابقت مي دهيد،اگر نكته اي را كم نوشته ايد،اضافه مي كنيد.اگر مطلبي زائد است، حذف مي كــــــنيد و خلاصه هاي خود راكامل مي كنيد.

این روش استانداردترین روش مطالعه-بخش دوم هستش که اغلب کسایی که دستی در مطالعه دارن ازش استفادع میکنن. سعی کنین کم کم خودتون رو با این روال وقف بدین. هم بازدتون بالا میره ، هم مطالب به راحتی به حافظه بلند مدت انتقال میکنه و درکل بهره بیشتری از مطالعه میبرین..

در این مقاله نیز روش مطالعه-بخش دوم را باهم بررسی کردیم، امیدوارم این روش ها برایتان مفید و کارآمد باشند.