تفکر ریاضی خود را تقویت کنید

تفکر ریاضی خود را تقویت کنید

یکی از مهم ترین مقوله هایی که در آموزش ریاضی مدنظر است، ایجاد «تفکر ریاضی» در ذهن دانش آموز است. اگر ذهن فرد ساختاری منطقی و ریاضی پیدا کند، می تواند مفاهیم مختلف ریاضی، حتی مفاهیم پیچیده ی این علم را به راحتی فرا بگیرد. علاوه بر این، توانایی «مستقیم فکر کردن» و به عبارت دیگر «میان بُر فکر کردن» نیز یکی از دستاورد های داشتن ذهن منطقی و ریاضی است.

میان بُر فکر کردن یعنی این که شما به بهترین وجه از اطلاعات پیشین خود در حل مسئله یا مسائل استفاده کنید و وقت خود را برای صرف بازگویی یا بهتر بگویم پُر گویی درباره ی آن چه قبلا می دانستید نکنید، بلکه همه ی دانسته های خود را به عنوان داده های موجود، در حل مسئله به کار بگیرید. با مثالی این مطلب را روشن می کنم.

اگر مثلاً در سال های گذشته مبحث « تشابه در مثلت » را خوانده باشید، می دانید هنگامی که دو زاویه ی مثلثی با دو زاویه از مثلث دیگر برابر باشند، آن دو مثلث متشابه هستند.

حال اگر برای مثال به مسئله ای برخوردید که حل آن مستلزم دانستن قضایای تشابه است، آیا باز هم نیازی به اثبات قضیه ی تشابه دو مثلث و سپس کاربرد آن در حل مسئله احساس می کنید و آیا اصولاً این کار لازم است؟ مسلماً خیر؛ بنابراین هر چه دانسته های ریاضی شما در درس ریاضی بیش تر شود« راه های میان بُر» شما برای حل مسائل مختلف بیش تر می شود.

چند سال پیش، در یکی از مجله های ریاضی خارجی مطلبی منتشر شد که می تواند اهمیت این موضوع را برای شما روشن کند. در یکی از دانشگاه ها برای ادامه ی تحصیل دانشجویان رشته ی ریاضی، مصاحبه ای توسط یک استاد ریاضی انجام شد و ۱۵ نفر در مصاحبه شرکت کردند. قرار بود از این ۱۵ نفر دو سؤال پرسیده شود و اگر هر یک از آن ها به دو سؤال پاسخ مناسب می دادند برای ادامه تحصیل ( در مقطع بالاتر ) پذیرفته می شدند. دو سؤال برای هر ۱۵ نفر ثابت بود و افراد از پاسخ های یکدیگر بی اطلاع بودند.

جواب شما چیست؟ آری! معجزه که نمی توان کرد باید کتری را روی گاز گذاشت و گاز را روشن کرد؛ آب به جوش می آید! هر ۱۵ نفر با کمی اختلاف در جزییات همین جواب را داده بودند که البته درست بود. همگی خوشحال ولی با تعجب از این سؤال آسان جلسه را ترک کردند.

باز هم معجزه ای در کار نیست! اما اگر پاسخ شما مثل مرحله ی قبل باشد شما هم شبیه ۱۳ نفر از آن ۱۵ نفر جواب داده اید که البته از نظر استاد ریاضی پاسخ مناسبی نیست! ولی دو نفر از آن ۱۵ نفر این گونه پاسخ دادند: « استاد! کتری را روی میز می گذاریم» و دیگر هیچ! در واقع این دو نفر مسئله را به حالت قبل برگرداندند؛ چون از حالت میز به روی گاز و روشن کردن گاز و جوش آمدن آب را قبلا توضیح داده بودند. در واقع حرف زیادی نزند. این تفکر، یک تفکر ریاضی است و برای آموزشگران ریاضی اهمیت دارد. شما نیز باید به این تفکر دست یابید و از آن در پیشرفت درس ریاضی خود بهره ببرید و بتوانید در زندگی روزمره تان از آن استفاده کنید.

به نظر شما چه آثار دیگری از تفکر ریاضی می توان برشمرد؟